چرا CD یا DVD در کامپیوتر یا لپ‌تاپ اجرا نمی‌شود؟
آیا تاکنون با این مشکل مواجه شده‌اید که CD یا DVD در کامپیوتر یا لپ‌تاپ شما اجرا نشود؟ این یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که کاربران با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند؛ به‌ویژه هنگام نصب نرم‌افزار، مشاهده فیلم یا بازیابی اطلاعات از روی دیسک‌های قدیمی.
دلایل اجرا نشدن CD-ROM یا DVD-RW می‌تواند نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری باشد. از یک دیسک خش‌دار ساده گرفته تا خرابی درایو نوری یا اختلال در درایورها. اگرچه برخی از این مشکلات با چند کلیک قابل حل هستند، اما در برخی موارد نیز نیاز به بررسی تخصصی و حتی تعمیر درایو CD-ROM یا تعویض سخت‌افزار لپ‌تاپ وجود دارد.
در این راهنمای گام‌به‌گام، تمام روش‌های تست، تشخیص و رفع مشکل درایو نوری را برای شما آماده کرده‌ایم تا بتوانید بدون نیاز به مراجعه به مراکز تعمیراتی، بسیاری از خطاها را در خانه برطرف کنید.
مرحله اول: بررسی سلامت CD یا DVD
قبل از هرگونه اقدام فنی یا نرم‌افزاری، مطمئن شوید که مشکل از خود دیسک نیست. بسیاری از کاربران بدون بررسی ساده‌ترین عامل، سراغ تعمیر لپ‌تاپ یا تعویض درایو CD-ROM می‌روند، در حالی که ممکن است مشکل فقط یک خش یا آلودگی سطح روی دیسک باشد.
چه کار کنیم؟
- یک دیسک دیگر را امتحان کنید.
- اگر لپ‌تاپ یا کامپیوتر شما تنها یک CD خاص را نمی‌خواند، ولی سایر دیسک‌ها بدون مشکل اجرا می‌شوند، احتمالاً آن دیسک خاص خراب یا خش‌دار است.
- سطح دیسک را تمیز کنید.
- با استفاده از یک دستمال نرم بدون پرز (مثل دستمال عینک) سطح دیسک را با حرکات دایره‌ای پاک کنید. در صورت نیاز از کمی محلول مخصوص تمیزکننده استفاده کنید.
- دیسک را در دستگاه دیگری امتحان کنید.
- اگر همان دیسک در سیستم دیگر هم اجرا نمی‌شود، خود CD یا DVD خراب است و ربطی به لپ‌تاپ یا درایو شما ندارد.
نکته فنی:
گاهی دیسک‌های قدیمی یا رایت شده با فرمت خاص روی برخی سیستم‌ها اجرا نمی‌شوند؛ به‌خصوص اگر از ویندوزهای جدید استفاده می‌کنید. در این صورت استفاده از نرم‌افزارهایی مثل VLC Media Player یا ImgBurn می‌تواند به خواندن دیسک کمک کند.
اگر چند دیسک مختلف را امتحان کردید و هیچ‌کدام توسط درایو نوری شناسایی نشد، ممکن است با مشکل سخت‌افزاری روبرو باشید. در این صورت پیشنهاد می‌کنیم با یک مرکز تعمیر تخصصی سی‌دی رام یا دستگاه پخش CD/DVD لپ‌تاپ و کامپیوتر مثل سپهر رایانه تماس بگیرید.
مرحله دوم: بررسی Device Manager و سی‌دی رام یا دستگاه پخش CD/DVD لپ‌تاپ در ویندوز
اگر مطمئن شدید مشکل از دیسک نیست، حالا وقت آن است که سراغ بررسی درایو CD-ROM یا DVD-RW در ویندوز بروید. ممکن است سیستم عامل، سی‌دی رام یا دستگاه پخش CD/DVD لپ‌تاپ را به درستی شناسایی نکند یا درایور آن دچار اشکال شده باشد.
مراحل بررسی در Device Manager:
- کنترل پنل (Control Panel) را باز کنید.
- وارد بخش System شوید.
- در ویندوز ۷ به بعد، از سمت چپ روی Device Manager کلیک کنید.
- در ویندوز XP، ابتدا وارد تب Hardware شوید، سپس روی Device Manager کلیک کنید.
- در لیست دستگاه‌ها، بخش DVD/CD-ROM drives را پیدا کنید.
به چه نکاتی دقت کنیم؟
- اگر کنار نام درایو علامت تعجب زرد یا X قرمز وجود دارد، درایو به‌درستی شناسایی نشده است.
- روی آن کلیک راست > Uninstall device را بزنید.
- سپس سیستم را ری‌استارت کنید تا ویندوز درایو را به‌صورت خودکار دوباره نصب کند.
اگر CD-ROM در لیست نبود:
ممکن است کابل‌های درایو داخلی شل یا قطع شده باشند (مخصوص کامپیوترهای رومیزی). اگر با لپ‌تاپ کار می‌کنید، احتمال خرابی سخت‌افزاری وجود دارد و باید توسط کارشناس بررسی شود.
مرحله سوم: تست سی‌دی رام یا دستگاه پخش CD/DVD لپ‌تاپ در حالت Safe Mode ویندوز
گاهی اوقات ممکن است برنامه‌ها یا سرویس‌های پس‌زمینه در ویندوز باعث اختلال در عملکرد درایو CD-ROM یا DVD شوند. برای اینکه مطمئن شوید مشکل از خود سخت‌افزار نیست، بهتر است ویندوز را در حالت Safe Mode اجرا و عملکرد درایو را بررسی کنید.
چگونه وارد Safe Mode شویم؟
وارد شدن به ویندوز 10 و 11 در حالت safe mode:
- دکمه Shift را نگه‌دارید و روی Restart کلیک کنید.
- در منوی باز شده به مسیر:
Troubleshoot > Advanced options > Startup Settings > Restart - پس از ری‌استارت، کلید F4 یا F5 را فشار دهید تا ویندوز در حالت Safe Mode (یا با شبکه) بالا بیاید.
برای ویندوز 7 و قدیمی‌تر:
- سیستم را ری‌استارت کنید.
- هنگام بالا آمدن ویندوز، قبل از لوگوی ویندوز، چند بار کلید F8 را فشار دهید.
- گزینه Safe Mode را انتخاب کنید.
در حالت Safe Mode چه کنیم؟
- یک CD یا DVD را داخل درایو قرار دهید.
- اگر سی‌دی رام یا دستگاه پخش CD/DVD لپ‌تاپ در حالت Safe Mode به‌درستی کار می‌کند، اما در حالت عادی ویندوز کار نمی‌کند، به احتمال زیاد یک برنامه یا سرویس جلوی عملکرد آن را گرفته یا درایورها خراب شده‌اند.
راهکار پیشنهادی:
- در Device Manager، روی درایو CD-ROM کلیک راست کرده و گزینه Uninstall device را بزنید.
- سپس سیستم را ری‌استارت کنید تا ویندوز به‌صورت خودکار درایو را دوباره نصب کند.
- اگر مشکل برطرف نشد، نرم‌افزارهای مشکوک (مثل برنامه‌های رایت CD یا مدیریت درایو) را بررسی و حذف کنید.نکته فنی:
استفاده از Safe Mode یک روش سریع و مؤثر برای تشخیص مشکلات نرم‌افزاری است. اگر در این حالت درایو کار می‌کند، احتمال خرابی سخت‌افزاری بسیار کم است.
مرحله چهارم: بررسی فیزیکی سی‌دی‌رام یا دی‌وی‌دی رایتر
اگر درایو شما در ویندوز شناسایی می‌شود اما دیسک را اجرا نمی‌کند یا درب آن باز نمی‌شود، احتمال دارد با یک مشکل برقی یا سخت‌افزاری روبرو باشید. در این مرحله باید وضعیت فیزیکی دستگاه را بررسی کنیم.
مواردی که باید چک کنید:
- آیا دکمه‌ی خروج (Eject) کار می‌کند؟
اگر با زدن دکمه‌ی خروج، خشاب سی‌دی‌خوان باز نمی‌شود:
بررسی کنید دستگاه روشن است.
دکمه را چند ثانیه نگه دارید.
در موارد ضروری، با استفاده از یک گیره کاغذ و فشار دادن در سوراخ کوچک کنار دکمه Eject، درایو را به‌صورت دستی باز کنید. - اتصال برق و کابل‌ها را چک کنید (در کامپیوترهای رومیزی):
سیستم را خاموش کنید.
کیس را باز کنید و مطمئن شوید کابل برق و کابل دیتای درایو به مادربرد و پاور وصل هستند.
اگر کابل برق شل یا قطع شده باشد، درایو هیچ واکنشی نشان نمی‌دهد. - تست سخت‌افزاری با یک دیسک بوت‌پذیر:
یک دیسک نصب ویندوز یا آنتی‌ویروس بوتیبل را داخل درایو قرار دهید.
سیستم را ری‌استارت کنید و وارد BIOS/Boot Menu شوید.
اگر دیسک بوت اجرا نشد، احتمال زیاد سی‌دی‌خوان خراب شده است.
نکته مهم برای لپ‌تاپ‌ها:
در بسیاری از لپ‌تاپ‌های جدید، درایو CD/DVD حذف شده است یا به‌صورت ماژولار جدا می‌شود. اگر درایو شما اصلاً شناسایی نمی‌شود، احتمال دارد:
درایو از جای خود جدا شده باشد.
نیاز به تعویض یا تعمیر داشته باشد.
یا لپ‌تاپ شما اصلاً فاقد دیسک‌خوان داخلی باشد (در مدل‌های جدید رایج است).
اگر هیچ واکنشی از طرف سی‌دی‌خوان نمی‌بینید و راهکارهای نرم‌افزاری نتیجه ندادند، بهتر است با تکنسین‌های متخصص تعمیر لپ‌تاپ و دی‌وی‌دی رایتر مشورت کنید. خدماتی مانند تعویض درایو، بررسی کابل‌های داخلی یا حتی اتصال درایو اکسترنال جایگزین، راه‌حل‌های تخصصی اما سریع هستند.
مرحله پنجم: نصب مجدد یا به‌روزرسانی درایور سی‌دی رام (CD/DVD Driver)
گاهی اوقات مشکل از خود درایو نیست، بلکه از نرم‌افزار کنترل‌کننده‌ی آن یا همان درایور (Driver) است. به‌ویژه بعد از نصب ویندوز جدید، یا به‌روزرسانی‌های سیستمی، ممکن است درایور دستگاه پخش CD یا DVD به درستی کار نکند یا حتی از سیستم حذف شود.
مراحل نصب مجدد درایور:
- به Device Manager بروید.
(راست‌کلیک روی منوی Start > گزینه Device Manager) - بخش DVD/CD-ROM drives را باز کنید و روی نام درایو کلیک راست کنید.
- گزینه Uninstall device را انتخاب کنید.
– نگران نباشید، این فقط درایور را حذف می‌کند نه سخت‌افزار را. - سیستم را ری‌استارت کنید.
– ویندوز به‌طور خودکار درایو را شناسایی کرده و دوباره درایور آن را نصب می‌کند.
اگر مشکل حل نشد، چه کنیم؟
وارد وب‌سایت سازنده‌ی لپ‌تاپ یا مادربرد خود شوید (مثل Dell، HP، ASUS و…) و مدل دستگاه را جستجو کنید.
آخرین نسخه درایور DVD/CD-ROM را دانلود و نصب کنید.
نکته فنی:
در برخی موارد، نرم‌افزارهایی مثل iTunes، Nero، یا برنامه‌های رایت CD ممکن است باعث تداخل با درایور اصلی سیستم شوند. حذف یا غیرفعال کردن این برنامه‌ها می‌تواند مشکل را حل کند.
همچنین اجرای دستور زیر در Command Prompt (به‌صورت Administrator) ممکن است کمک کند:
reg.exe add “HKLM\System\CurrentControlSet\Services\atapi\Controller0” /f /v EnumDevice1 /t REG_DWORD /d 0x00000001
سپس سیستم را ری‌استارت کنید.
اگر باز هم CD/DVD کار نمی‌کرد…
- درایو اکسترنال امتحان کنید.
- یا با مراکز تخصصی تعمیر درایو CD-ROM و DVD لپ‌تاپ مشورت کنید.
مرحله ششم: جمع‌بندی و پیشنهاد مشاوره تخصصی
اگر همچنان CD یا DVD در لپ‌تاپ یا کامپیوتر شما اجرا نمی‌شود، با وجود تمام بررسی‌هایی که در این مقاله انجام دادید، احتمال زیادی وجود دارد که با یک ایراد سخت‌افزاری یا تخصصی‌تر مواجه باشید. از جمله:
- خرابی لنز یا موتور سی‌دی‌خوان
- مشکلات مادربرد یا بایوس
- قطعی اتصالات داخلی
- ناسازگاری نرم‌افزاری پیچیده‌تر
در چنین مواردی بهترین راه این است که با یک مرکز تعمیر تخصصی لپ‌تاپ و کامپیوتر تماس بگیرید تا بدون دردسر، مشکل شما را شناسایی و رفع کنند. تیم فنی سپهر رایانه با سال‌ها تجربه در زمینه‌ی تعمیر لپ‌تاپ، رفع مشکلات درایو CD/DVD، و تعویض قطعات سخت‌افزاری، آماده است تا با بررسی دقیق سیستم شما، مشکل را در سریع‌ترین زمان ممکن برطرف کند.
اگر:
- سی‌دی‌خوان سیستم شما هیچ واکنشی نشان نمی‌دهد.
- درایو در ویندوز شناسایی نمی‌شود.
- یا می‌خواهید از درایو اکسترنال به جای داخلی استفاده کنید.
- همین حالا با ما تماس بگیرید یا از طریق فرم مشاوره رایگان در سایت اقدام کنید.
یادتان باشد: گاهی ساده‌ترین مشکل می‌تواند باعث از کار افتادن کل سیستم شود. با یک بررسی ساده، از هزینه‌های سنگین و اتلاف وقت جلوگیری کنید.